Ülkemizde, taşımacılık çözümleri için çok dingil sayısına sahip araçlar tercih ediliyor, elli ayak da ilk kez karayolunda bu sebeple kullanıldı.
Türkiye’de zaten kırk ayak olarak da bilinen bir kamyon tipi vardı. Elli ayağın ondan tek farkı, tekerlerinin daha fazla olmasıydı. Madem aynılardı, neden elli ayaklar ülkemizde yasaklandı?
Elli ayak kamyonlar, bir tırdan alınan verimi almayı sağlıyordu.
Vazgeçilmez olma sebeplerinden biri, hatta en önemlisi belki de buydu. Normalde tırlara karşı bu kamyonlar, oldukça avantajlı bir konumdaydı. Dorsedeki ekstra lastik ve bu lastiğin köprü geçiş ücreti, bu dorsenin bakım masrafları ve karayolları geçiş ücreti pahalılığı derken 10×2 kamyonlar, âdeta bulunmaz hint kumaşıydı.
Sadece iki teker fazlalığıyla tır ile aynı tonajı taşıma kapasitesine sahiplerdi. 14 adet lastiğinin 8’i dingiller aracılığıyla kalkabiliyordu. Bu da hâliyle köprü geçiş maliyetini yarıya indiriyordu.
İlk elli ayak, 2004’te Ford’un D40H serisi ile satışa çıkarılmıştı.
Başta o kadar benimsenmese de az bir zaman geçtikçe kullanımı da arttı. BMC, Askam gibi üreticiler pazar paylarındaki yerlerini alacakken hiç beklenmedik bir şey oldu. Karayollarından bir müdahale geldi.
Karayollarının bu müdahalesi, ülkemizdeki taşımacılığın suistimal edilmemesi adına gelmişti. Aracın aşırı tonajlı kullanımından doğacak zararlarının önüne geçebilmek için bu kamyonların uzun yolda kullanımı yasaklandı.
Çünkü karayolları, bu araçların tek parça yükler ve kısa mesafelerde kullanılmasını istiyordu.
İstiyordu istemesine ama güzel ülkemizin vatandaşlarının bu durumu suistimal edeceği pek de öngörülemez bir şey değildi. Dolayısıyla kısa bir süre sonra meşhur elli ayakların üretimi durduruldu ve satışlarına son verildi.
Peki satılan araçlara ne oldu?
Başta toplatılmaları kararı alınsa da bu karardan vazgeçildi. Mevzuatta yer alan özel maddeli ruhsatlı olanlar, karayollarında kalmaya devam etti. Ancak elli ayak o kadar sınırlı sayıdaydı ki bu kamyonu yeniden geliştirme çalışmaları bile gerçekleşti. Fakat pek başarılı olamadı.
Adını bir efsane olarak duyuran bu elli ayak kamyonlar, isim değerini hâlâ ilk günkü gibi koruyor.
Otomobillerle ilgili diğer içeriklerimiz:
