Mehmet ŞimşekHalihazırda bazı nadir genetik hastalıkların tedavisinde kullanılan nitisinone, insan vücudunda belirli proteinlerin üretimini engelleyerek, toksik yan ürünleri azaltıyor. Ancak bu ilaç sivrisinekler tarafından tüketildiğinde, onları kısa sürede öldürebiliyor. Araştırmada, nitisinone kullanan üç kişinin kanıyla beslenen sivrisineklerin 12 saat içinde öldüğü gözlemlendi.
Araştırmacılar, daha önce sivrisineklere karşı kullanılan ivermektin ilacıyla nitisinone’u karşılaştırdı. İvermektin daha düşük dozlarda etkili olsa da, nitisinone’un daha hızlı etki gösterdiği ve insan kanında daha uzun süre kaldığı tespit edildi. Bu durum, nitisinone’un sivrisineklere karşı daha etkili olabileceği anlamına geliyor.
Araştırmacılar, nitisinone’un etkisini test etmek için matematiksel modeller ve laboratuvar deneyleri kullandı. İlacın sivrisineklerin her yaş grubunda etkili olduğu ve özellikle malarya taşıyan yaşlı sivrisinekleri öldürmede başarılı olduğu tespit edildi.
İvermektin’in aksine, nitisinone’un diğer önemli böcek türlerini (özellikle polen taşıyıcıları) etkilemediği belirtiliyor. Ancak, ilacın ekosistem üzerindeki etkilerinin daha detaylı incelenmesi gerekiyor.
Araştırmanın başındaki isimlerden Parazitolog Álvaro Acosta Serrano, “Nitisinone’un insan kanındaki yarı ömrü ivermektin’den çok daha uzun. Bu, güvenlik ve ekonomik nedenlerden dolayı sahada uygulandığında kritik öneme sahip.” dedi.
