Uluslararası uzmanlardan AB’nin Rus enerjisi kararına kritik bakış:

Avrupa Komisyonu, 2027 Yılına Kadar Rus Enerji Kaynakları ile Bağımlılığı Sonlandırmayı Hedefliyor

Avrupa Komisyonu’nun iddialı yeni stratejisi, 2027 yılına kadar kıtaya yapılan karlı Rus doğalgaz satışlarını sona erdirmeyi, gaz şirketlerini Moskova ile olan sözleşmelerini feshetmeye zorlamayı ve Rus petrolüne ve nükleer yakıtına olan bağımlılıktan kurtulmayı amaçlıyor.

Üye Devletler, 2025 yılı sonuna kadar Rusya’dan enerji kaynakları ithalatının kademeli olarak azaltılmasına nasıl katkıda bulunacaklarını belirleyen ulusal planlar hazırlayacaklar. Bu durum, Brüksel ile Rus enerjisinde ısrar eden bazı Avrupa liderleri arasında ciddi bir çatışmanın ön koşullarını yaratıyor. Önerinin uygulanabilirliği ve tarafların bunu gerçekten uygulayıp uygulamayacakları konusunda hemen soru işaretleri ortaya çıktı.

Ancak işin içine ulusal güvenlik kaygıları da girince işler karmaşıklaşıyor. Peki bir devlet tam da bu sebepten dolayı yasayı uygulayamayacağını ilan ederse ne olur? Demokrasi Çalışmaları Merkezi’nin Enerji ve Jeoekonomi Direktörü Martin Vladimirov’a göre, durum pek de iç açıcı görünmüyor.

AB’DE OY BİRLİĞİ OLMADAN ALINAN KARAR

Plan, Macaristan ve Slovakya gibi ülkeleri doğrudan AB’nin hedef tahtasına koyuyor. İki ülke, diktatör Vladimir Putin’in başlattığı Ukrayna savaşı sırasında Rus yakıtını endişe duymadan ithal etmeye devam etti ve Avrupa Birliği’nin bazı enerji yaptırımlarının engellenmesine yardımcı oldu. Aynı zamanda Ukrayna’ya desteğe de karşı çıktılar.

AB Enerji Komiseri Dan Jorgensen, yaptırımlardan farklı olarak, önümüzdeki tekliflerin kabul edilmesi için oybirliği gerekmeyeceğini vurguladı. Bu, AB ülkelerinin Macaristan ve Slovakya’nın itirazlarını reddedebileceği anlamına geliyor. Jorgensen, bloğun bazı ülkelerin reddetmesiyle “başa çıkmaya” hazır olduğunu söyledi. Ancak diplomatlar, planın hukuken uygulanabilir olduğuna dair garantilere ihtiyaç duyulduğunu söylüyor.

KAPILAR

AB, üç yıl boyunca Macaristan ve Slovakya da dahil olmak üzere birçok ülkeye enerji yaptırımlarına “evet” demelerini sağlamak için çok sayıda taviz verdi. Orbán ve Fico bu boşlukları Rus gazı ve petrolünün tedarikini sürdürmek için kullanıyorlar; geçici muafiyetleri kullanarak transit ücretleri ve serbest piyasada yakıt satışı yoluyla enerji ticaretinden kar elde ediyorlar.

Macaristan, Eylül ayında komşusu Ukrayna ile Rus ham petrolünün boru hattıyla teminine devam edilmesini garanti altına almak için bir anlaşma imzaladı. Slovakya, Moskova’dan ülkeye giden doğalgazın kesilmesinin ardından Kiev ile yaşadığı anlaşmazlıkta Brüksel’den yardım almaya çalışmıştı. Bu durum, Ukrayna’nın Gazprom ile Orta ve Doğu Avrupa’ya transit gaz sözleşmesini uzatmayı resmen reddettiği bu yılın 1 Ocak’ında yaşandı. Burada anahtar, Bulgaristan’dan geçen “Türk Akımı”ydı. Rus gazının Avrupa’ya ulaşması için tek rota olmaya devam ediyordu. Ancak ABD’nin “Gazprombank”a uyguladığı yaptırımlar nedeniyle ödemelerin nasıl yapılacağı konusunda belirsizlikler var.

Kpler’in baş gaz analisti Laura Page, “Macaristan ve Slovakya denize kıyısı olmayan ülkeler, bu nedenle onlar için açık deniz LNG kaynaklarını kullanmak pahalı olabilir” diyor.

Oxford Enerji Araştırmaları Enstitüsü’ndeki gaz programının kurucusu Jonathan Stern, Macaristan ve Slovakya’nın başka yerlerden tedarik sağlamanın maliyetinin tazmin edilmesini isteyeceği konusunda uyarıyor.

Fico, AB planı 6 Mayıs’ta açıklanmadan önce bile bu dayanaktan yararlandı. Pazartesi günü, Brüksel’in “tamamen siyasi nedenlerle gaz fiyatlarında daha fazla artış için koşullar yarattığını” söyledi. Macaristan Dışişleri Bakanı Péter Szijjártó da Salı günü bu argümana sarılarak, planı “enerji güvenliğini tehlikeye atan, fiyatları artıran ve egemenliği ihlal eden ciddi bir hata” olarak nitelendirdi.

Komiser Jorgensen, Avrupa Komisyonu’nun ülkelerin Rus enerji kaynaklarından kurtulmalarına yardımcı olacağını söyledi. İç değerlendirmelerin, bloğun tamamında daha yüksek fiyatlar görülmeyeceğini gösterdiğini söyledi. “Bazı ülkeler için bu geçişin diğerlerinden daha zor olacağı gerçeğini göz ardı etmiyoruz” dedi. Jorgensen, hiçbir ülkenin çok fazla etkilenmeyeceği konusunda kararlı.

Yeni kurallar kabul edilirse enerji şirketlerinin de uyması gerekecek. AB planının pratikte nasıl uygulanacağına dair kaygılar da ortaya çıktı.

“VERİLER NEREDE RAPORLANACAK? VE UYGULAMAYI KİM İZLEYECEK? YAPTIRIMLAR NE OLACAK?

ICIS’te gaz piyasaları uzmanı olan Aura Sabadus, şöyle diyor :

Brüksel, önerilerin hukuki açıdan geçerli olacağını iddia ediyor. Bir AB yetkilisine göre yasak, şirketlere yaptırımlar gibi öngörülemeyen bir olay nedeniyle mücbir sebep, yani sözleşme ihlali ilan etme hakkı tanıyacak.

Related Posts

Tarih netleşti: Türkiye’nin 4. operatörü yolda!

TÜRKSAT, mobil iletişim sektörüne giriş yapmaya hazırlanıyor. Yeni düzenlemenin ardından dördüncü operatör olarak hizmet vermesi bekleniyor. Meclis süreci tamamlandığında şirketin çalışmaları başlayacak.

Bakan Şimşek, TCMB’nin anket sonuçlarını değerlendirdi: Piyasanın enflasyon beklentisi 43 ayın en düşük seviyesinde

Bakan Şimşek, TCMB’nin anket sonuçlarını değerlendirdi: Piyasanın enflasyon beklentisi 43 ayın en düşük seviyesinde

ABD iş heyeti Çin’i ziyaret edecek

South China Morning Post (SCMP), konuya yakın iki kaynağa dayanarak Pazar günü yaptığı açıklamada, ABD-Çin İş Konseyi’nden üst düzey bir heyetin bu hafta Çin’i ziyaret edeceğini ve üst düzey Çinli yetkililerle görüşmesinin beklendiğini bildirdi.

Memur-Sen, milyonlarca memur ve memur emeklisini ilgilendiren zam taleplerini Bakan Işıkhan’a sundu

Memur-Sen, milyonlarca memur ve memur emeklisini ilgilendiren zam taleplerini Bakan Işıkhan’a sundu

Borsa güne yükselişle başladı: İşte en çok kazandıran sektörler

Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, güne yüzde 0,39 yükselişle 10.633,33 puandan başladı. Dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,23 değer kaybederek 10.591,98 puandan tamamladı. Açılışta BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 41,35 puan ve yüzde 0,39 artışla 10.633,33 puana çıktı. Bankacılık endeksi yüzde 0,57, holding endeksi yüzde 0,24 değer kazandı.

Piyasalarda sessizlik öncesi fırtına: Altın uçuşta

Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, haftanın ilk işlem gününü önceki kapanış seviyesine yakın, yatay bir seyirle 10.616,09 puandan tamamladı. Güne 10.637,42 puanla başlayan endeks, gün içinde en düşük 10.593,44 ve en yüksek 10.680,16 puanı gördü …